Logopeda
Na czym polegają zajęcia logopedyczne?
Terapia logopedyczne to żmudna praca, ale jednocześnie zabawa. Na wstępnym etapie ćwiczymy z dzieckiem narządy artykulacyjne – wargi, język, zwieracz podniebienno-gardłowy. Są to najczęściej ćwiczenia pionizacji języka, ćwiczenia poprawiające sprawność warg, żeby nie były wiotkie; wreszcie podniebienie ćwiczymy po to, by dźwięki ustne były czyste, bez poszumu nosowego, a te nosowe z kolei pięknie unosowione . Ćwiczymy też prawidłowe oddychanie, które jest niezwykle ważnym składnikiem mowy.
Po tym wstępnym etapie w przypadku dzieci z dyslalią – czyli nieprawidłową realizacją dźwięków - przechodzimy do wywoływania prawidłowych głosek. Na początku ćwiczymy je w izolacji, potem w sylabach, następnie w wyrazach, najpierw w nagłosie, potem w śródgłosie i w wygłosie wyrazów. Kolejnym etapem jest ćwiczenie wyrażeń, zdań. Wreszcie przechodzimy do nauki wierszyków, zagadek, opowiadań. Każdą głoskę musimy przećwiczyć osobno, po kolei, setki razy – nie ma innej drogi – trzeba zastąpić nieprawidłowy nawyk dobrym wzorcem, utrwalić go i zautomatyzować - dlatego tak ważne są państwa ćwiczenia w domu – do których serdecznie zachęcam i jednocześnie bardzo za nie dziękuję. Wiem, jak wiele wysiłku wymagają one od Państwa i od dzieci. Ważne jest, by ćwiczyć krótko a często – w samochodzie, w drodze do sklepu, podczas mycia zębów, przed pójściem spać itd. Od tego jak często będziecie ćwiczyć w domu zależy sukces terapii. Proszę korzystać z materiałów, które wkładam dzieciom do teczek i wklejam do zeszytów, ale zachęcam też do własnej twórczości. Mam nadzieję, że będziecie sie przy tym dobrze bawić!
Z dziećmi z opóźnionym rozwojem mowy pracujemy nieco inaczej, ważnym składnikiem ćwiczeń jest usprawnianie narządów artykulacyjnych i oddechowych, a także praca nad poszczególnymi dźwiękami, ale główny nacisk kładę na rozwój komunikacji jako takiej – uczymy się wierszyków masażyków, rysowanych wierszyków, zabaw paluszkowych. Powiększamy słownik dziecka, ćwiczymy odmianę wyrazów. Tu także gorąco zachęcam do ćwiczeń w domu! I do czytania, czytania, czytania.
Terapia ma charakter indywidualny, staram się dopasować ćwiczenia i zabawy do wieku dziecka, jego osobowości, zainteresowań, temperamentu, tempa jego rozwoju, a przede wszystkim do rytmu w jaki przyswaja poszczególne umiejętności językowe – z niektórymi dziećmi pracuję nad danym dźwiękiem tylko przez jedne zajęcia, inne dziecko potrzebuje do tego aż dziesięciu spotkań.
Podczas zajęć wykorzystuję pomoce dydaktyczne, które uzyskały aprobatę Polskiego Związku Logopedycznego. Przygotowuję także bardzo wiele własnych materiałów.
Zajęcia logopedyczne
Mowa stanowi o naszym człowieczeństwie. W końcu spośród wszystkich istot tylko człowiek opanował tę umiejętność. Przeprowadzono wprawdzie wiele eksperymentów na zwierzętach – były w stanie przyswoić wyrazy – ale nigdy nie udało im się opanować języka. Mowa zatem to człowiek. Stąd już bardzo blisko do konkluzji, że brak mowy, zła mowa – dotyka najgłębszych warstw naszej osobowości – naszego człowieczeństwa.
Prawidłowy rozwój mowy wpływa na osobowość dziecka, emocje, samoocenę , kontakty ze światem, rozwój poznawczy. Dziecko, które zaczęło mówić późno, mówi nieprawidłowo, robi liczne błędy leksykalne, składniowe czy fonetyczne - odczuwa to jako niezwykle uciążliwą przypadłość. Czuje się gorsze, inne, nie umie wyrazić tego, co myśli. Dzieci z wadami wymowy często w kontaktach z rówieśnikami narażone są na niezrozumienie, drwiny, są wykluczne z grona towarzyskiego. Są przez to sfrustrowane i jeszcze bardziej zamykają się na innych, nie dążą do kontaktu ze światem lub wręcz przeciwnie – stają się agresywne i przez nieprawidłowe zachowania wymuszają zainteresowanie otoczenia. Dlatego prawidłowy rozwój językowy jest tak ogromnie ważny.
Przyczyn wad wymowy jest niezwykle dużo: zagrożona ciąża, przedwczesny poród, leki stosowane w ciąży i w okresie dzieciństwa, nieprawidłowe karmienie i pielęgnacja w okresie niemowlęcym i późniejszym (zbyt długie karmienie piersią i butelką, stosowanie smoczka uspokajacza, płaskie ułożenie główki dziecka w łóżeczku i wózku, zbyt długie podawanie posiłków w postaci papek), wady i opóźnienia rozwojowe itd. Te liczne przyczyny powodują z kolei nieprawidłowe oddychanie, małą sprawność ruchową narządów artykulacyjnych, zwłaszcza języka i warg, zaburzony słuch fonematyczny. Osobną grupę przyczyn stanowią nieprawidłowe wzorce wymowy w otoczeniu dziecka - wady wymowy rodziców i opiekunów.
Terapia logopedyczna ma na celu usunięcie istniejących wad wymowy. Najczęściej trwa kilka lub kilkanaście miesięcy, a w trudnych przypadkach może trwać nawet kilka lat. Im wcześniej się zacznie ćwiczenia logopedyczne, tym lepiej dla dziecka. Łatwiej pozbyć się nieprawidłowego dźwięku, który dziecko realizowało codziennie po kilkaset razy przez kilka miesięcy niż przez kilka czy kilkanście lat.
W opracowaniach róźnych autorów można znaleźć różne normy rozwoju fonetycznego (tj. wieku, w którym dany dźwięk powinien być przez dziecko przyswojony) – ale wszyscy autorzy są zgodni co do tego, że dziecko idące do szkoły powinno prawidłowo realizować wszystkie dźwięki – jest to podstawa do opanowania sztuki czytania i pisania. Dziecko pisze tak, jak słyszy, czyli tak, jak mówi. Powinniśmy dołożyć wszelkich starań, żeby sprawić, by mowa naszych dzieci była prawidłowa. Prawidłowa – to znaczy przezroczysta, nie zwracająca uwagi na siebie samą.
